|
Materiały pochodzą ze strony Thomasa Schreibera o twierdzy Spandau, cytadeli i forcie Hahneberg.
W roku 1871 w skład twierdzy Spandau wchodziły następujące elementy:
Cytadela z XVI-XVIII w. nieznacznie przebudowana na początku XIX wieku. Położona na zalewie na rzece Haweli, nieco na północ od ujścia Szprewy płynącej ze wschodu z pobliskiego Berlina.
Bastionowe umocnienia Spandau na zachodnim brzegu Haweli złożone z 4 bastionów i 3 rawelinów, od zachodu otoczone wodną fosą (Mühlengraben) zamkniętą grodzami. Na południe prowadziła Brama Poczdamska, na północ Oranienburska.
Umocnienia obozu szańcowego Przedmieścia Oranienburskiego (obecnie Neustadt), składające się z 10 szańców z około 1815 roku, (wzniesionych w miejscu starego bastionowego wału?):
Flankenschanze
Speckteschanze
Kornschanze
Hügelschanze
Buschschanze
Eckschanze
Lange Schanze
Schüllerbergschanze (rozbudowany 1866)
Havelschanze
Umocnienia fabryki prochu (Pulver Fabrik) wzniesionej w latach 1831-38 - na wschodnim brzegu Haweli, na wschód od Cytadeli, składające się z ziemnego wału z siedmioma bastionami oraz reduty o narysie bastionu detaszowanego. W roku 1890 trzy bastiony północne zostały rozebrane w związku z rozbudową fabryki.
Na południe od Cytadeli umocnienia Burgwall (obecnie Stresow). Po 1848 zbudowano tam Artillerie und Zündhutchen Fabrik. Dwa stare szańce zostały wtedy przebudowane na połączone wałem reditowe forty z lunetowymi wałami i dwukondygnacyjnymi reditami; od wschodu umocnienia otoczone wodną fosą (Schlangengraben)
Burgwallschanze
Vorderschanze
Lunetowe forty reditowe:
Kanallünette strzegąca Kanału Berlin-Spandau
Spreeschanze strzegąca ujścia Szprewy do Haweli
Ruhlebener Schanze (z lat 50-tych XIX w.)
Teltower Schanze (z lat 50-tych XIX w.)
Reduit Eiswerder na wyspie na północ od Cytadeli
W latach 1882-88 wzniesiono Fort Hahneberg - element planowanej, ale nie zrealizowanej twierdzy fortowej.
W roku 1903 twierdza została zniesiona, a umocnienia rozebrane do około 1920 roku (niektóre dopiero w latach 70-tych XX wieku). Zachowały się ruiny Teltower Schanze, redita i część wału Burgwallschanze.
mariusz@mariwoj.pl |